Tháng
01/1946, một tổ chức quốc tế các nhà giáo tiến bộ được thành lập ở Paris (thủ
đô nước Pháp) lấy tên là FISE (Féderation International Syndicale des
Enseignants - Liên hiệp quốc tế các Công đoàn Giáo dục). Năm 1949, tại Hội nghị
quốc tế Vacsava (Varsovie - Thủ đô của Ba Lan) tổ chức FISE xây dựng một bản
"Hiến chương các nhà giáo" gồm 15 chương. Nội dung chủ yếu là đấu
tranh chống nền giáo dục tư sản, phong kiến; xây dựng nền giáo dục tiến bộ; bảo
vệ những quyền lợi vật chất và tinh thần chính đáng của nghề dạy học và nhà
giáo. Trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, Công đoàn Giáo
dục Việt Nam đã liên hệ với FISE với mục đích tranh thủ các diễn đàn quốc tế, tố
cáo âm mưu tội ác của bọn đế quốc xâm lược đối với nhân dân ta cũng như đối với
giáo viên và học sinh. Đồng thời, giới thiệu những thành tích của nền giáo dục
cách mạng, tranh thủ sự đồng tình ủng hộ của toàn thể giáo viên trên thế giới đối
với cuộc kháng chiến chính nghĩa của nhân dân ta.
Mùa xuân năm 1953, Đoàn Việt Nam do Thứ
trưởng Bộ Quốc gia Giáo dục Nguyễn Khánh Toàn làm trưởng đoàn dự Hội nghị quan
trọng kết nạp Công đoàn giáo dục của một số nước vào tổ chức FISE tại Viên (Thủ
đô nước Áo), trong đó có Công đoàn Giáo dục Việt Nam. Chỉ một thời gian ngắn
sau khi thành lập (22/7/1951), Công đoàn giáo dục Việt Nam đã được kết nạp là một
thành viên của FISE. Từ ngày 26 đến 30/8/1957, tại Thủ đô Vacsava, Hội nghị
FISE có 57 nước tham dự, trong đó có Công đoàn giáo dục Việt Nam, quyết định lấy
ngày 20 tháng 11 làm ngày Quốc tế Hiến chương các nhà giáo. Lần đầu tiên ngày
"Quốc tế Hiến chương các nhà giáo" được tổ chức trên toàn miền Bắc nước
ta vào ngày 20/11/1958. Những năm sau
đó, ngày lễ 20/11 còn được tổ chức tại các vùng giải phóng ở miền Nam. Hàng
năm, kỷ niệm lịch sử ngày 20/11, cơ quan tiểu ban giáo dục thường xuất bản,
phát hành một số tập san đặc biệt để cổ vũ tinh thần đấu tranh của giáo viên trong
vùng tạm chiếm nói riêng, động viên tinh thần chịu đựng gian khổ hy sinh của
anh chị em giáo viên kháng chiến nói chung.
Theo đề nghị của ngành Giáo dục, ngày
28/9/1982 Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ) đã ban hành Quyết định số 167 -
HĐBT về ngày Nhà giáo Việt Nam. Trong đó có điều khoản quy định, lấy ngày 20/11
là ngày Nhà giáo Việt Nam.
Ngày 20/11/1982, là lễ kỷ niệm ngày
Nhà giáo Việt Nam đầu tiên được tiến hành trọng thể trong cả nước ta. Từ đó đến
nay, đây là ngày truyền thống của ngành giáo dục để tôn vinh những người làm
công tác trồng người.
Ý nghĩa Ngày nhà giáo Việt Nam 20/11
Như vậy, ngày 20/11 hàng năm, từ lâu đã
trở thành ngày lễ “ Tôn sư trọng đạo”, các thế hệ học sinh trên cả nước thường
tặng hoa và quà chúc mừng các thầy cô giáo. Ngành giáo dục cũng thường nhân dịp
này đánh giá lại hoạt động giáo dục và lập phương hướng nâng cao chất lượng
giáo dục.
Đây cũng là dịp để các thế hệ học trò
bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc với những người thầy, để mọi ngành, mọi nghề và
toàn xã hội chia sẻ niềm vui, tri ân tới những người đã góp công sức và tâm huyết
cho sự nghiệp trồng người cao cả, góp phần xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh
phúc; để những người đã trải qua thời học sinh có dịp quay trở lại thăm trường
xưa, thăm những thầy cô giáo cũ và ôn lại những kỷ niệm đẹp một thời đã qua.
“Mùa qua mùa, bụi thời gian
rơi rắc
Nên tóc thầy một sáng bỗng bạc
thêm
Trời xanh vẫn bình yên ngoài
cửa lớp
Chữ nghĩa tình muôn thuở chẳng
nguôi quên...”